Jesteś tutaj

Zadanie 6. Polacy na walizkach

W tym ćwiczeniu zapoznacie się z przyczynami migracji ludzi - zwłaszcza Polaków - w historii po 1939 roku.

Na wykonanie zadania macie 30 minut. Liczy się poprawność i szybkość odpowiedzi. 

 

Częścią historii Polski i Europy Wschodniej w ostatnich kilkudziesięciu lat są również migracje, czyli przemieszczanie się ludzi. Ludzie migrowali i migrują z różnych powodów – sprawdźcie, czy znacie niektóre z nich!

Zapoznajcie się z poniższymi materiałami, a następnie odpowiedzcie na pytania. 

1. Wysiedlenie i uchodźstwo 

Wybuch II wojny światowej w 1939 roku stał się przyczyną wieloletniej tułaczki milionów polskich obywateli. Obejrzyjcie film o przesiedlonym do Kazachstanu Jerzym Tomaszku, który po odzyskaniu wolności został polskim uchodźcą. Uchodźcy to osoby, które szukają schronienia w innym państwie, ponieważ ich wlasny kraj nie jest w stanie zapewnić im ochrony przed prześladowaniem.

2) Przymusowa emigracja 

W 1968 władze PRL rozkręciły nagonkę antysemicką na obywateli żydowskiego pochodzenia. Wiele osób uznanych za Żydów wyrzucono z pracy lub ze szkoły, organizowano też wiece, na których pojawiały się hasła uderzające w Żydów (których propaganda nazywała „syjonistami”).

Wydarzenia marca 1968 roku zapoczątkowały falę przymusowej emigracji Polaków żydowskiego pochodzenia. Władysław Gomułka ogłosił m.in., że „"Tym, którzy uważają Izrael za swoją ojczyznę, gotowi jesteśmy wydać emigracyjne paszporty". Wypowiedziom tym towarzyszyły mniej lub bardziej dotkliwe naciski i zachęty do opuszczenia Polski. Skłoniły one do decyzji o wyjeździe z kraju około 15-20 tysięcy osób, którym odebrano przy tym polskie obywatelstwo.

Skan dokumentu podroży Anny Trechtenherc wydany w 1968 roku. źrodło: Wikipedia.

3) Migracja polityczna

Kiedy po II wojnie światowej Niemcy rozpadły się na dwa osobne państwa: “zachodnie”, demokratyczne RFN i socjalistyczną NRD, podobny los spotkał największe niemieckie miasto – Berlin. Zanim jeszcze w 1961 roku wybudowano mur z drutem kolczastym, który oddzielał Berlin Wschodni od Zachodniego, ponad 2,6 miliona ludzi nielegalnie przedostało się do demokratycznej części miasta w poszukiwaniu wolności. Kiedy władze NRD postanowiły ograniczyć liczbę uciekinierów i postawić fizyczny mur z zasiekami i strażnikami, obywatele Niemiec wschodnich posuwali się do dramatycznych zachowań, byle przedostać się za żelazną kurtynę.

Zdjęcie z 1961 roku przedstawia Margarthe Finder szykującą się do skoku z budynku, którego okna wychodzą na zachodnią część miasta. Pod budynkiem czekają mieszkańcy z przygotowaną siatką ratowniczą. Źródło: Wikimedia. 

4) Migracja ekonomiczna

Jednym z najczęstszych powodów migracji jest poszukiwanie pracy i dążenie do poprawienia swoich warunków życia. Polacy masowo przeprowadzali się do Stanów Zjednoczonych już na początku XX wieku, a co kilkanaście lub kilkadziesiąt lat trudna sytuacja ekonomiczna w Polsce wywoływała kolejne fale migracji. Wielu Polaków osiedlało się w tzw. polskich dzielnicach.

Przykładem jest Greenpoint w mieście Nowy Jork, nazywany też „Little Poland” (mała Polska), który był historyczną dzielnicą Polonii.

Greenpoint, czyli Little Poland, historyczna dzielnica polskich imigrantów w USA. 

5) Migracja z wyboru, np. w celach naukowych lub turystycznych.

Ludzie nie zawsze podejmują decyzję o zmianie miejsca pobytu w dramatycznych okolicznościach lub z powodu trudnej sytuacji życiowej. Czasem migracja jest wyborem dokonywanym ze względów rodzinnych (przeprowadzka do kraju, w którym mieszkają bliscy), turystycznych (wyjazd na wakacje), naukowych (wymiany studenckie, studia w innych krajach). 

W okresie PRL-u wolność podróżowania i przemieszczania się była bardzo ograniczona, jednak władze zezwalały na podróże do innych państw za żelazną kurtyną, należących do bloku wschodniego. Młodzież polska jeździła więc np. na kolonie do Czechosłowacji lub Niemiec wschodnich (NRD), a dla dorosłych Polaków szczytem wakacyjnych marzeń były wczasy w Bułgarii.

Zdjęcie poniżej przedstawia grupę młodzieży polskiej na wymianie Młodzieżowych Ochotniczych Hufców Pracy w Związku Radzieckim w latach 80. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

I. Definicje

Do każdej z poniższych definicji dopiszcie jedno z pięciu pojęć: uchodźstwo, emigracja polityczna, emigracja ekonomiczna, migracja z wyboru, wysiedlenie/emigracja przymusowa. 

 

II. Migracje w historii 

III. Migracje współczesne

DANE GRUPY